Bilinçli Tüketici Olarak Ayıplı Mal Karşısında Haklarınızı Biliyor musunuz?

Geleneksel alışveriş yönteminin yanında internet üzerinden alışveriş yapmanın sağladığı sayısız avantaj ile artık her geçen gün mal ve hizmet alımı artmaktadır. Özellikle online alışveriş sayesinde her zaman her yerden geniş ürün yelpazesine ulaşmak alışveriş yapmayı bir hayli kolaylaştırsa da tüketicinin bazı durumlarda maruz kaldığı olumsuz sonuçlar da bulunmaktadır. Bunların başında tüketicinin “ayıplı mal” ile karşılaşması gelir. Böyle bir durumda tüketici olarak sahip olduğunuz haklar nelerdir ve nasıl kullanılır sorularının cevaplarını vermek, maruz kalabileceğiniz mağduriyetleri önlemek açısından elzemdir.

AYIPLI MAL NEDİR?

Öncelikle “ayıplı mal” nedir, bundan bahsedelim;

Satın aldığınız ürün satıcı tarafından bildirilen özellikleri taşımıyor ise veya etiketinde, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan nitelikleri haiz değilse ise “ayıplı mal” durumundadır.

Örneğin sanal ortamda verilen ayakkabı siparişinde başka bir model ayakkabının gönderilmesi, ürünün herhangi bir parçasının kırık olması ya da alınan 2.el otomobilin kilometresinin yüksek çıkması vakıalarında ayıp söz konusudur.

AYIPLI MAL KARŞISINDA HAKLARINIZ NELERDİR?

Satın aldığınız malın ayıplı olduğu anlaşılırsa, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un size tanıdığı 4 seçimlik haktan birini kullanabilirsiniz. Bu haklar;

  1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
  2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
  3. Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
  4. İmkan varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini istemedir.

Ayrıca cayma hakkınız olduğunu da unutmayın!

Satın aldığınız ürünü, ayıplı olmasa dahi, teslim tarihinden itibaren taksitle satış sözleşmelerinde 7 gün içinde, mesafeli satış sözleşmelerinde ise 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden sözleşmeden cayabileceğinizi de hatırlatalım.

Size tanınan bu hakları satıcıya iletmeniz ve hangi hakkı kullandığınızı açıkça belirtmeniz gerekmektedir. Ayıp ihbar yükümlülüğünü yerine getirmemenin yaptırımı oldukça ağırdır, zira malı ayıplı olarak kabul etmiş sayılırsınız.

Yapacağınız bildirimin yazılı olması mutlak surette önem arz eder. Bu minvalde bildiriminizi telefonla ya da sözlü herhangi bir şekilde yapmamanızı öneririz. Bunun yanında fax, e-mail gibi iletişim araçları ile yapma hakkınız olsa da mümkün mertebe noter aracılığıyla, telgrafla, taahhütlü mektupla, güvenilir elektronik imza ile satıcıya durumu ihbar etmeniz daha sağlıklı olacaktır.

ALTERNATİF BAŞVURU YOLLARINIZ NELERDİR?

Satıcı ya da sorumlu firmadan ihbarınıza yönelik bir karşılık alamadığınız takdirde hukuki süreci başlatmadan önce aşağıdaki alternatif başvuru yollarına müracaat etmenizi tavsiye ederiz;

  1. Alo 175 Tüketici Şikâyet Hattına,
  1. E-devlet üzerinden Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER), Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER)
  1. https://tuketici.gtb.gov.tr/tuketici-sikayetleri web sitesi üzerinden Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na
  1. https://tuketici.btk.gov.tr web sitesi üzerinden Bilgi Teknoloji ve İletişim Kurumu’na (BTK) (Haberleşme cihaz ve ekipmanlarına yönelik şikâyetler hakkında)

SON TAHLİLDE HUKUKİ SÜREÇ NASIL İŞLER?

Başvurularınızdan bir sonuç alamamanız halinde; değeri 4.570,00 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetine, 6.860,00 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 4.570,00-6.860,00 TL arası uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvurmanızı öneririz. Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamayacak olup, doğrudan tüketici mahkemesine gitmeniz gerekecektir.

Hakem heyeti başvuru sırasında ürüne dair fotoğraflar, fatura, ihtarname ve sair evrakları eklemeniz gerektiğini de önemle hatırlatırız.

Zamanaşımı engeline takılıp hak kaybı yaşamamanız açısından ise başvuru sürelerine dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu anlamda satıcının ayıplı maldan doğan sorumluluğu ürünün teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir.

Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren beş yıldır. İkinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu bir yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise üç yıldan az olamaz.

Son olarak belirtelim ki satın aldığınız ürününüzdeki ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse      ( Örneğin; aracı satın aldıktan sonra ortaya çıkan pert araç kaydı veya sıfır araçlarda boyamanın ortaya çıkması vs.) zamanaşımı hükümleri uygulanmayacaktır. 

Av. N. Selen AGİN

TÜSODER Hukuk Komisyonu Üyesi

Paylaş

Bir cevap yazın

*