COVID-19 Plazma tedavisi: Güncel durum, hayaller ve gerçekler – 2

Genel, Haberler 9 Nisan 2020

Sorularla Plazma Tedavisi

Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu

IHAP (convalescent plasma) nedir?

  • IHAP adı üzerinde, enfeksiyondan iyileşen hastadan alınan kanın şekilli elemanları dibe çöktükten sonra üstte kalan sıvı kısmıdır.
  • IHAP’taki antikorlar enfeksiyon ile savaşta kullanılan proteinlerdir.

IHAP niçin COVID-19 tedavisinde araştırılıyor?

  • Çünkü bu hastalığın tedavisinde kesin onaylanmış bir tedavi yok ve bunun bazı COVID-19 hastalarını iyileştirebileceğine ilişkin bazı bilgiler vardır (Chen, 2020).
  • IHAP’ın hastalık süresini kısaltması, morbiditeyi azaltması ve ölüm oranını düşürmesi ile ilgili daha çok çalışma gerekmektedir.
  • Bu hastalığın tedavisinde kesin onaylanmış bir tedavinin yokluğu nedeniyle FDA COVID-19’lu hastaların tedavisinde acilen bu konunun araştırılmasını istemiş ve belli kriterler altında izin vermiştir.

IHAP COVID-19 tedavisinde güvenli ve etkin midir?

  • Etkin olup olmadığı kesin bilinmemektedir.
  • Plazma transfüzyon çoğu hastada güvenli olsa da alerjik reaksiyon ve diğer bazı yan etkileri olabilmektedir. COVID-19 hastalarına özel ek başka reaksiyonlar olup olmayacağı da bilinmemektedir.

 

 

 

Hekim IHAP’ı nasıl bulup COVID-19’lu hastaya verebilir?

  • Hekim hastanesindeki veya en yakınındaki kan merkezine IHAP için başvurur.
  • Belli bir hastaya çalışma dışı ‘acil’ uygulama için yetkilendirilmiş hekimler kriterleri karşıladıklarını gösteren form ile FDA web sitesi üzerinden başvururlar. Bunun için hastanın tedavisinde daha iyi bir seçenek olmadığının da ortaya konması istenir.

Aynı zamanda bu tedaviden beklenen yararın (ve hastalığın risklerinin) tedaviden kaynaklanacak olası risklerden daha büyük olduğunun da kabulü gerekir.

Hekim COVID-19’lu hastası için uygun IHAP’ı nereden bulabilir?

  • IHAP kan merkezi/bankalarında kolayca bulunmaz.
  • FDA hastanelere IHAP vermemektedir.

Ben COVID-19 geçirdim. IHAP verebilir miyim?

  • IHAP, COVID-19 geçirmiş ve kan verebilme kriterlerini karşılayan hastalardan alınabilir.
  • Vericinin COVID-19 geçirmiş olduğu belgelenmelidir. Bunun için laboratuar, radyoloji incelemeleri kullanabilir. Hastalık geçtikten sonra en az 14 gün daha geçmiş olmalıdır.

COVID-19 geçirdiğimi düşünüyorum ama test yaptırmadım. IHAP verebilir miyim?

  • Evet. Klinik olarak yüksek şüphe ile COVID-19 geçirdiğiniz belgelenirse verebilirsiniz.

IHAP vermek için neresiyle / kimle bağlantı kurmalıyım?

  • Her kan merkezi IHAP almaz, bazıları almaya başladı.
  • Çevrenizdeki kan merkezinden IHAP konusunda bilgi almaya çalışabilirsiniz.

 

Kaynaklar

  1. Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and Important Lessons From the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Outbreak in China: Summary of a Report of 72 314 Cases From the Chinese Center for Disease Control and Prevention. JAMA. Published online February 24, 2020. doi:10.1001/jama.2020.2648
2.    Pandey S, Vyas GN. Adverse Effects of Plasma Transfusion. Transfusion. 2012 May; 52(Suppl 1): 65S–79S.
  1. Narick C, Triulzi DJ, Yazer MH. Transfusion-associated circulatory overload after plasma transfusion. Transfusion. 2012;52:160–5.
  2. Casadevall A, Pirofski L. The convalescent sera option for containing COVID-19. J Clin Invest. https://doi.org/10.1172/JCI138003.
  3. Luke TC, Kilbane EM, Jackson JL, Hoffman SL. Meta-analysis: convalescent blood products for Spanish influenza pneumonia: a future H5N1 treatment? Ann Intern Med. 2006 Oct 17;145(8):599-609. Epub 2006 Aug 29.
  4. Bux J. Antibody-mediated (immune) transfusion-related acute lung injury. Vox Sang. 2011; 100:122–8. [PubMed: 21175662]
  5. Wiersum-Osselton JC, Middelburg RA, Beckers EA, van Tilborgh AJ, Zijlker-Jansen PY, Brand A, van der Bom JG, Schipperus MR. Male-only fresh-frozen plasma for transfusion-related acute lung injury prevention: before-and-after comparative cohort study. Transfusion. 2011; 51:1278– 83. [PubMed: 21133929]

Paylaş

Bir cevap yazın

*