Yürürlükten Kaldırılan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Finansal tüketicilerden alınacak ücretlerin belirlenmesi ve düzenlenmesi ihtiyacı yeni milenyumun başından itibaren olmasına rağmen bu konuda ilk kapsamlı belirleme ve düzenleme 03 Ekim 2014 tarihli, 29138 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanununun 4. maddesinin 3. fıkrasına dayanılarak oluşturulan “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” idi. Bu yönetmeliğin düzenlenmesinin amacı kuruluşlar tarafından finansal tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Ücretlerin Sınıflandırılması” başlığını taşıyan 6. maddesi ile kuruluşlar tarafından ücretlendirilebilecek olan ürün ve hizmetler yönetmeliğin eki olan liste ile sınıflandırılmıştır.
Yürürlükten kaldırılan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin ekli listede yer alan ve ücretlendirilebilecek ürün ve hizmetler aşağıdaki gibiydi.
1. Bireysel Krediler
a. Tahsis Ücreti
b. Ekspertiz Ücreti
c. Taşınır ve Taşınmaz Rehin Tesis Ücreti 2. Mevduat/Katılım Fonu
a. Hesap İşlem Ücreti
b. Para Çekme Ücreti 3. Para Transferleri
a. Elektronik Fon Transferi Ücreti b. Havale Ücreti
c. Swift Ücreti
4. Kredi Kartları
a. Yıllık Üyelik Ücreti
b. Ek Kart Yıllık Üyelik Ücreti c. Kart Yenileme Ücreti
d. Nakit Avans Çekim Ücreti
5. Diğer
a. Kiralık Kasa Ücreti
b. Kampanyalı Ürün veya Hizmetler Ücreti c. Fatura Ödeme Ücreti
d. Arşiv-Araştırma Ücreti
e. Onaya Bağlı Bildirim Ücreti
f. Başka Kuruluş ATM’sinden Yapılan İşlem Ücreti
g. Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Yapılan Ödemeler h. Üçüncü Kişilere Yapılan Ödemeler
Yürürlükte Olan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ
Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 07 Mart 2020 tarihli, 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” ile yürürlükten kaldırıldı.
Aynı tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de oluşabilecek boşluğu önlemek maksadı ile önceden yönetmelikte düzenlenen işbu hususa ilişkin olarak “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” yayımlandı. Yapılan bu değişiklik ile önceden yönetmelikle düzenlenen bu husus tebliğ ile düzenlenmiş oldu. Yine önceden yönetmelik Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından oluşturulmuşken, yeni tebliğ ise T.C. Merkez Bankası tarafından oluşturuldu.
Yönetmeliği yerini alan tebliğ büyük oranda eski düzenlemenin devamı olacak şekilde düzenlenmiştir. Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile getirilen yenilikleri önermeler şeklinde aşağıda belirtiyoruz:
- – Kuruluşlar tarafından süreklilik arz etmeyen para transferleri, fatura tahsilatı gibi anlık işlem ve hizmetlerden ücret tahsil edilmeden önce, işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde finansal tüketicinin onayının alınması sonrası işlem gerçekleştirilir. Bu işlemlere ilişkin ücretlere sözleşmede yer verilme şartı aranmaz.
- – Kıymetli maden transfer işlemlerinden alınacak ücret, transfer sistemini işleten kuruluş tarafından işlem başında belirlenen transfer komisyonu/ücreti ile bu komisyonun/ücretin azami yüzde onbeşine kadar belirlenebilecek tutar toplamını aşamaz. Para transfer işlemlerine ilişkin yukarıdaki hükümler uygun düştüğü ölçüde kıymetli maden transfer işlemleri için de uygulanır.
Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin “Ücretlerin Sınıflandırılması” başlığını taşıyan 6. maddesi ile kuruluşlar tarafından ücretlendirilebilecek olan ürün ve hizmetler tebliğin eki olan liste ile sınıflandırılmıştır.
Yürürlükte olan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin ekli listede yer alan ve ücretlendirilebilecek ürün ve hizmetler aşağıdaki gibidir.
1. Bireysel Krediler
a. Tahsis Ücretib. Ekspertiz Ücreti
c. Taşınır ve Taşınmaz Rehin Tesis Ücreti 2. Mevduat/Katılım Fonu
a. Para Çekme Ücreti
3. Para Transferleri
a. Elektronik Fon Transferi/Kıymetli Maden Transferi Ücreti b. Havale Ücreti
c. Uluslararası Fon Transferi ve Mesajlaşma Ücreti
4. Kredi Kartları
a. Yıllık Üyelik Ücreti
b. Ek Kart Yıllık Üyelik Ücreti
c. Nakit Avans Çekim Ücreti 5. Diğer
a. Kiralık Kasa Ücreti
b. Kampanyalı Ürün veya Hizmetler Ücreti
c. Aracılık Hizmetleri Ücreti
d. Arşiv-Araştırma Ücreti
e. Onaya Bağlı Bildirim Ücreti
f. Başka Kuruluş ATM’sinden Yapılan İşlem Ücreti
Yeni düzenleme ile önceden finansal tüketicilerden alınan: Hesap İşlem Ücreti, Kart Yenileme Ücreti, Fatura Ödeme Ücreti, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Yapılan Ödemeler ve Üçüncü Kişilere Yapılan Ödemeler ilerleyen süreçte finansal tüketicilerden alınamayacak şekilde düzenlenmiş oldu.
Tebliğ ile finansal tüketicilerden alınamayacak Hesap İşlem Ücretinin iptal edilmesi Tüketici Sorunları Derneği-TÜSODER tarafından sağlanmıştır, derneğimiz tarafından açılan davada T.C. Danıştay tarafından Hesap İşletim Ücreti düzenlemesi iptal edilmiştir. Derneğimizin açtığı dava sonucunda alınan bu önemli karar nedeniyle işbu kalem 07 Mart 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de yer almamıştır.
Av. Yağız GÜNDOĞDU