Elektronik Ticaret Nedir Ne Değildir?

Yazımızda 05.11.2014 tarihi ile Resmi Gazetede yayımlanan yürürlük tarihi ise 01.05.2015 olarak belirlenen 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunu’na göre elektronik ticaretin ne olduğuna, yeni yasanın getirdiklerine değineceğiz.

Elektronik Ticaret Nedir?

Elektronik ticaretin teknolojinin gelişmesi ile birlikte herkesin bir şekilde kullandığı bir ticari faaliyettir. Kanunda “Fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi iktisadi ve ticari her türlü faaliyeti” şeklinde tanımlanan elektronik ticaret internetten yemek siparişi vermek, internet üzerinden uçak bileti almak, SMS ile sosyal medya paketi satın almak örneklerinde olduğu gibi hayatımızın hemen hemen her noktasında vardır. Genel olarak elektronik ticaret yasası yeni olsa da 6502 sayılı TKHK’da zaten mesafeli satışlara ilişkin hükümler bulunmakta olup hali hazırda tüketiciye yönelik bir elektronik ticaret düzenlemesinin varlığından söz edebiliriz.

Elektronik Ticaret Faaliyetine ve Ticari İletişime İlişkin Esaslar

Elektronik ticaret faaliyetinde sözleşme yapılmadan önce hizmet sağlayıcı, alıcıların kolayca ulaşabilecekleri şekilde tanıtıcı bilgilerini ve sözleşmenin kurulabilmesi için gerekli teknik adımları sunmak zorundadır. Sözleşmenin kurulmasından sonra ise kurulan sözleşmenin hizmet sağlayıcı tarafından saklanıp saklanmayacağı ve sonradan alıcının bu sözleşmeye erişiminin mümkün olup olmadığı ya da ne kadar süreyle sözleşmeye erişimin mümkün olduğu hususlarını paylaşmakla mükelleftir. Ayrıca hizmet sağlayıcı olası bir veri girişi hatası durumunda bunun nasıl düzeltileceği de açık ve anlaşılır bir şekilde sunulmalıdır. Sözleşme öncesinde ise giriş hatalarının belirlenebilmesi için uygun, etkili ve erişilebilir bir yöntemin alıcıya sunulması gerekmektedir.

Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcısı alıcıdan sipariş aldığı takdirde siparişin onaylanması aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, ödeyeceği toplam bedel de dâhil olmak üzere, sözleşmenin şartlarının alıcı tarafından açıkça görülmesini sağlar. Ayrıca hizmet sağlayıcı siparişi aldığında bunu elektronik iletişim araçlarıyla alıcıya bildirerek siparişi teyit eder. Sipariş ve siparişin alındığının teyidi, tarafların beyanlarına erişimin mümkün olduğu anda gerçekleşmiş sayılır.

Elektronik ticarete ilişkin diğer önemli nokta ise ticari iletişime getirilen kurallardır. Buna göre Ticari iletişimin ve bu iletişimin adına yapıldığı gerçek ya da tüzel kişinin açıkça belirlenebilir olmasını sağlayan bilgiler sunulmalıdır. İndirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunların bu niteliği açıkça belirlenebilmeli, bunlara katılımın ve bunlardan faydalanmanın şartlarına kolayca ulaşılabilmeli ve bu şartlar açık ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde anlaşılır olmalıdır.

Ticari Elektronik İletiye İlişkin Kurallar

Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun’un en dikkat çekici noktası ticari elektronik iletiye ilişkin getirilen kurallar oldu. Bir şekilde verileri ele geçirilen vatandaşlara gelen istenmeyen SMS’ler, istenmeyen aramalar ciddi sıkıntılar meydana getirmektedir. Hatta bu şekilde vatandaşların dolandırılmasına dahi yol açmıştır. Peki bu kanunla bu sorun çözülecek mi? Kanunun 6’ncı maddesi ile ticari elektronik ileti gönderilmesi için alıcının onayının alınması şartı getirilmiştir. Ancak 6563 sayılı kanunun geçici maddesi ile esasında kanun kendi kendini etkisizleştirmektedir. Geçici madde şu şekildedir; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla onay alınarak oluşturulmuş olan veri tabanları hakkında 6 ncı maddenin birinci fıkrası uygulanmaz.” Bu şu anlama gelmektedir. Kanun’un yürürlük tarihi olan 01.05.2014 tarihine kadar veri depolayanlar aynı şekilde SMS göndermeye, arama yapmaya devam edeceklerdir. Zaten Cumhurbaşkanlığı seçimi esnasında herkese Cumhurbaşkanı Adayları’nın SMS’lerinin gitmesi herkesin verilerinin bir şekilde depolandığını göstermektedir. Söz konusu kanunla şimdiye kadar SMS gönderenler ödüllendirilmekte ve SMS göndermeye aynen devam etmeleri için yol açılmaktadır.

Elektronik Ticarete İlişkin Kuralların İhlali Halinde Verilecek Cezaları

1-Fiil: Onay alınmadan alıcıya ticari elektronik ileti(istenmeyen SMS vs) gönderilmesi

Cezası :    Bin Türk lirasından beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

2-Fiil: Bir defada bir den fazla alıcıya  onay alınmadan alıcıya ticari elektronik ileti(istenmeyen SMS vs) gönderilmesi

Cezası:  Bin Türk lirasından beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası on katına kadar arttırılarak uygulanır.

3-Fiil : Bilgi verme yükümlülüğüne aykırı hareket etmek

Cezası :    Bin Türk lirasından beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

4- Alıcıdan alınan onaya uygun olmayan elektronik ticari ileti göndermek

Cezası :    Bin Türk lirasından beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

5- Fiil :Aldığı siparişi  teyit etmemek

Cezası :    Bin Türk lirasından on bin Türk lirasına kadar idari para cezası

6- Fiil: Ticari iletişimde kendisi hakkında belirlenebilir bilgiler  sunmamak

Cezası :    Bin Türk lirasından on bin Türk lirasına kadar idari para cezası

7- Fiil. Ticari elektronik iletide iletişim bilgilerinin yer almaması

Cezası :    Bin Türk lirasından on bin Türk lirasına kadar idari para cezası

8- Fiil: İndirim ve promosyon amaçlı iletişimde katılım  ve faydalanma şartlarının açık ve belirlenebilir olmaması

Cezası : İki bin Türk lirasından on beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

9-Fiil: Elektronik ticari iletiyi reddeden alıcıya ticari elektronik ileti gönderilmesi

Cezası : İki bin Türk lirasından on beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

10- Fiil: Elektronik Ticari İletide İletinin nasıl reddedileceği hususunun bulunmaması ve ret bildiriminin kolay ve ücretsiz olmasına aykırılık

Cezası : İki bin Türk lirasından on beş bin Türk lirasına kadar idari para cezası

Not: Para Cezalarını verme yetkisi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na aittir.

 Av.Rıdvan Yıldız

Tüsoder Yönetim ve Hukuk Komisyon Üyesi

Paylaş